تحریریه دنیای سلامت
بسیاری از ما واژه آی.کیو (IQ) به گوشمان خورده است. معمولا میشنویم که میگویند. آی.کیوی فلانی بالاست یا برعکس، فلانی آی.کیوی پایینی دارد. منظور ما در همه موارد این است که این افراد، باهوش یا کمهوش هستند.
لازم به گفتن نیست که همه دلشان میخواهد باهوش باشند و دیگران دربارهشان، بگویند که فلانی آی.کیوی بالایی دارد؛ اما واقعیت این است که همه این طور نیستند.
چرا بهره هوشی بعضی افراد بالاتر است؟
عوامل بسیاری در میزان بهره هوشی یک فرد تأثیر میگذارد. سالها پیش تنها نقش ژنتیک را مؤثر میدانستند، ولی اکنون مشخص شده که ژنتیک و عوامل محیطی هر دو در تعیین میزان بهره هوشی فرد تأثیر دارند و چه بسا نقش عوامل محیطی مهمتر هم باشد؛ چرا که شما نمیتوانید میزاه بهره هوشی ژنتیکی خود را تغییر دهید، ولی با تغییر عوامل محیطی میتوانید آن را افزایش دهید.
همه میخواهند هوششان افزایش یابد
همانطور که گفتیم شما نمیتوانید بهره هوشی ارثی خود را تغییر دهید، ولی تغییر عوامل محیطی به شما کمک میکند که بهره هوشی اکتسابی خود را بالا ببرید. این کار نه چندان ساده و نه غیرممکن است و روشهای مختلفی دارد که اگر در انجام آنها پشتکار داشته باشید، میتوانید باهوشتر باشید. این روشها به قرار زیر هستند:
نفسهای عمیق بکشید
وقتی شما از طریق بینی نفسهای عمیق میکشید، میتوانید فورا عملکرد مغز خود را ارتقا دهید. نفسهای عمیق اکسیژن بیشتری را وارد جریان خون کرده و اکسیژن دریافتی مغز را نیز افزایش میدهد. ثابت شده که سطوح پایین اکسیژن در مغز باعث افت کارکرد مغز میشود.
یادداشتهای روزانه داشته باشید
کاتریــن. ام.کــاکـس، نویـسنـــده کتاب «ویژگیهای اولیه ذهنی سیصد نابغه»، درکتاب خود عادات زندگی سیصد نابغه معروف را بررسی کرده است. او دریافته که نابغههای معروفی چون آلبرت انیشتین، آیزاک نیوتن و توماس جفرسون (سومین رئیس جمهور امریکا)، همگی دفترچه یادداشت روزانه داشتند و وسواسگونه به نوشتن هر روزه آن مقید بودند.
تا جایی که میتوانید چیز یاد بگیرید
وقتی ما چیزهای جدید یاد میگیریم، مسیرهای جدید عصبی در مغزمان شکل میگیرند. یک فرد «باهوش» کسی است که بیش از دیگران مسیرهای عصبی مرتبط با هم در مغزش دارد.
به علاوه، مغز انسان در پاسخ به محرکهای خارجی مسیرهای جدید عصبی میسازد.
تندخوانی بیاموزید
تکنیک «تصویرخوانی» به شما کمک میکند حجم زیادی از مطالب را در مدت کوتاهی بخوانید و به خاطر بسپارید. با یادگیری این روش بازدهی خواندن و یادگیری شما به مراتب بیش از زمانی است که به طور عادی مطلبی را مطالعه میکنید. با وجودی که اکثر روشهای تندخوانی به شما یاد میدهند که چطور چشمهایتان را سریعتر روی کاغذ حرکت دهید، روش «تصویرخوانی» به شما میآموزد که هنگام خواندن هم بخش خودآگاه و هم بخش ناخودآگاه ذهنتان را به کار گیرید و به عبارت دیگر از تمام ذهنتان استفاده کنید.
در بین یادگیری استراحت کنید
بیست دقیقه درس بخوانید و چند دقیقه استراحت کنید. این روش کارایی زیادی دارد، زیرا مطالبی که در ابتدا و انتهای مطالعه خوانده شدهاند زمان طولانیتری در ذهن میمانند.
از واژههای اختصاری استفاده کنید
این واژهها عباراتی هستند که از کنار هم گذاشتن حرف اول چند کلمه درست شدهاند. برای به خاطر سپردن مطالب از این واژهها استفاده کنید. این روش به شما کمک میکند در مدت کوتاهی حجم زیادی از مطالب را به خاطر بسپارید.
صبحانه بخورید
ثابت شده که خوردن صبحانه باعث افزایش تمرکز و قدرت یادگیری میشود، توان حل مسأله را بالا میبرد، حافظه و عملکرد ذهنی را تقویت و خلق و خوی فرد را بهتر میکند.
مدیتیشن کنید
تصویربرداریهای MRI از مغز کسانی که به مدت طولانی مدیتیشن میکردهاند نشان داده که فعالیت مدارهای مغزی آنها افزایش یافته و تمرکز آنها بهتر شده است. دیده شد وقتی یکسری صداهای مزاحم برای این افراد پخش شد، روی بخشهای مربوط به احساس و تصمیمگیری مغز آنها نسبت به مغز افراد گروه کنترل تاثیر کمتری گذاشت.
قند کمتری مصرف کنید
هرکربوهیدارت ساده مثل پاستا، قندهای موجود در شیرینیها، نانهای سفید و چیپس سیبزمینی میتواند باعث خستگی و کاهش میزان انرژی شود. و شما نتوانید درست فکر و تمرکز کنید. این حالت به خاطر ترشح زیاد انسولین در خون برای تعدیل سطح قند خون در اثر خوردن یکباره موادقندی روی میدهد.
از زمانهای مرده درست استفاده کنید
از زمانهایی که منتظر نوبت دکتر هستید، در مترو یا اتوبوس نشستهاید یا نظایر اینها درست استفاده کنید. مثلا میتوانید جدول کلمات متقاطع یا جدول اعداد سودوکو حل کنید یا به رادیو گوش دهید. یادتان باشد که هر قدر مغز شما بیشتر فعالیت کند، تواناییهایش افزایش خواهد یافت.
ورزش کنید
ثابت شده که ورزش باعث افزایش تمرکز مغز، تقویت حافظه و افزایش هوش میشود. تمرینات ایروبیک میتوانند کاری کنند که مغز شما فعالتر و هوشمندتر عمل کند.
از همه حواستان استفاده کنید
مطالعات نشان داده که مغز انسان وقتی از طریق همه حواس مشغول یادگیری است، بهتر میآموزد. کودکان و بزرگسالان وقتی در فعالیتی شرکت میکنند که در آن چیزی را میبینند، صداهایی میشوند، بازخورد لمسی را حس میکنند، بعد مکان را درک میکنند و حتی بو و مزه را نیز احساس میکنند، بهتر یاد میگیرند.
غذاهای حاوی آنتیاکسیدان بخورید
آنتی اکسیدانها از سلولهای بدن شما، از جمله سلولهای مغز محافظت میکنند. برخی غذاهایی که آنتیاکسیدان دارند عبارتند از: کشمش، توت، سیر، توت فرنگی، اسفناج، شاتوت و کلمپیچ.